Schildkliercentrum Hasselt
Penneveldstraat 1 – 3500 Hasselt
0485 895 433
Bloedonderzoek
Schildklier laboratoriumanalyses
De schildklierfunctie wordt gecontroleerd aan de hand van een bloedanalyse. Hierin wordt gekeken naar het TSH en het vrij T4. Desgevallend wordt ook het vrij T3 gecontroleerd. Op basis van deze gegevens kan worden bepaald of de schildklier te snel of te langzaam werkt dan wel een normale functie heeft.
In geval van een auto-immuunaandoening van de schildklier zoals de ziekte van Hashimoto of de ziekte van Graves-Basedow worden de antilichamen gecontroleerd. Het gaat met name om de anti-TPO, anti-thyroglobuline en de anti-TSI antilichamen.
Voor de opvolging van schildklierkanker wordt gebruik gemaakt van het thyroglobuline. Dit is, wat men noemt, een tumormerker.
Thyroid stimulerend hormoon
Het TSH of “thyroid stimulerend hormoon” is een hormoon dat de hypofyse produceert. De hypofyse is een klein kliertje dat zich net onder de hersenen bevindt. Indien de schildklier te traag werkt zal de hypofyse meer TSH produceren. Een verhoogd TSH gehalte in het bloed wijst dus op een te trage schildklier. Wanneer de schildklier veel schildklierhormonen aanmaakt zal de hypofyse dit opmerken en bijgevolg minder TSH produceren. Een erg laag TSH gehalte wijst op een snel werkende schildklier.
De hypofyse staat zelf onder controle van de hypothalamus. De hypothalamus is een regio in de hersenen die TRH aanmaakt. TRH staat voor “Thyrotropine releasing hormone” en is een hormoon dat de hypofyse zal stimuleren om TSH aan te maken.
Het vrij T4 zal zowel de hypofyse als de hypothalamus afremmen om respctievelijk TSH en TRH aan te maken. Dit wordt feedback inhibitie genoemd.
Het TSH wordt vaak gebruikt als screeningstest om een eerste indruk te hebben van de schildklier. Best wordt het TSH samen bepaald met het vrij T4. Het vrij T3 is een bepaling die niet standaard wordt getest aangezien deze niets bijdraagt in de setting van een standaard nazicht van de schildklier. Dit doordat de metabolisatie van vrij T4 en T3 intracellulair gebeurt, deze metabolieten worden ook intracellulair verder afgebroken en komen niet meer in de bloedbaan terecht. Een te laag vrij T3 opsporen is dan ook zinloos.
Thyroxine
Thyroxine, ook wel tetraiodothyronine of T4 genoemd, is een hormoon dat door de schildklier wordt geproduceerd. T4 is in het bloed gebonden aan eiwitten die het hormoon doorheen het lichaam transporteren. Deze bindingseiwitten doen ook dienst als reservoir van T4. Het T4 in gebonden toestand is niet actief. Enkel het vrij T4 is biologisch actief in het lichaam. Vroeger werd het totale T4 en het TBG (thyroxine bindend globuline) gemeten. Tegenwoordig wordt het vrij T4 bepaald.
De uiteindelijke werking van schildklierhormoon wordt niet tot stand gebracht door het vrij T4 maar door het vrij T3. Het vrij T4 wordt door enzymen omgezet tot vrij T3, dit vrij T3 zal dan bepaalde effecten in de lichaamscellen bewerkstelligen.
Triiodothyronine
Triiodothyronine, ook wel T3 genoemd, is ook een hormoon dat door de schildklier wordt geproduceerd, zij het in veel mindere mate dan T4. Het T4 is in feite een precursor (voorloper) van het T3. Ook T3 wordt gebonden aan eiwitten in het bloed. Enkel de vrije fractie, of vrij T3, is echt actief.
Wanneer T4 los komt van bindingseiwitten spreken we van vrij T4. Dit vrij T4 wordt in het lichaam omgezet tot vrij T3. Dit vrij T3 zal in de kern van de lichaamscellen bepaalde genen activeren. Het betreft genen die betrokken zijn bij het metabolisme, de temperatuurregeling, enz.
Reverse T3
Vrij T4 kan omgezet worden naar vrij T3 of reverse T3. Het vrij T3 is het actieve schildklierhormoon. Reverse T3 is niet actief. Het lichaam kan dus kiezen hoe het vrij T4 wordt gebruikt. Is er veel nood aan vrij T3 of wil het lichaam minder actief schildklierhormoon en wordt het vrij T4 omgezet inreverse T3? Op deze manier kan de T4 reserve door het lichaam in de ene of andere manier omgebogen worden, naargelang de noden.
Hidden pools schildklier hormonen
Aangezien de metabolisatie van schildklierhormonen binnen in de cellen gebeurt (= intracellulair), bestaat de hypothese van “hidden pools of thyroid hormone metabolites”. Dit wil zeggen dat er waarschijnlijk heel wat afgeleiden van vrij T4 en vrij T3 in de cellen zitten die we in het bloed niet kunnen meten. Hierdoor zijn de bloedwaarden niet representatief voor wat de cellen doen met de schildklierhormonen. Onze diagnostische middelen schieten dus voor een deel tekort.